ایجاد واحدهای گلخانه‌ای در مقیاس کوچک در محدوده اراضی روستایی و شهرها یکی از سیاست‌هایی است که به تازگی از سوی وزارت جهاد کشاورزی در راستای اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه با هدف افزایش تولید در محیط‌های کنترل شده گلخانه و افزایش بهره‌وری از زمین‌های خرد و کوچک کشاورزی در دستور کار قرار گرفته است.
«داریوش سالم‌پور» معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشور به تشریح این طرح جدید پرداخت و گفت: منظور از مقیاس کوچک گلخانه‌هایی است که وسعت آنها زیر سه هزار مترمربع باشد، یعنی حتی می‌تواند۵۰ متر مربع هم باشد و این مسأله در دستورالعمل این طرح که آبان ماه امسال از سوی شخص وزیر ابلاغ شد، آمده است. جالب است بدانید که در نظام گلخانه‌ای کشور که در سال ۷۸ ابلاغ شد پیشتر تنها برای گلخانه‌ها و اماکن تولید قارچ خوراکی که بالای سه هزار متر مربع وسعت داشتند مجوز صادر می‌شد و هدف هم این بود که به واحدهای دارای توجیه اقتصادی تسهیلات ارائه شود و مورد حمایت قرار گیرند. سالم‌پور خاطرنشان کرد: بنا داریم درقالب گلخانه‌های مقیاس کوچک بخشی ازکشت سبزی و صیفی را از فضای باز به داخل گلخانه‌ها بکشانیم تا ضمن مصرف آب کمتر به عملکرد در هکتار بیشتری برسیم. از سوی دیگر، چون قرار است این گلخانه‌ها در محدوده شهرها و روستاها ایجاد شود، کشاورزان هزینه زیادی برای حمل و نقل ندارند و هزینه تمام شده برایشان پایین می‌آید. به گفته وی دولت برای کمک به ایجاد گلخانه‌های کوچک تا سقف ۸۰ درصد در هزینه آن، تسهیلات می‌دهد. معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشورتصریح کرد: این تسهیلات که از چند منبع تأمین شده، بنا بر محل قرار گرفتن متقاضی با نرخ سود از شش تا ۱۵درصد در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر حدود۱۱ هزارهکتار گلخانه در کشور داریم، افزود: برنامه‌ریزی شده تا در مدت ۱۰ سال یعنی تا پایان سال ۱۴۰۴ سطح زیر کشت گلخانه‌ها به ۴۸ هزارو ۳۵۵ هکتار برسد. یکی از مشکلات همیشگی متقاضیان ایجاد گلخانه روند سخت و طولانی صدور مجوز برای گلخانه است، اما معاون طرح توسعه گلخانه‌های کشور می‌گوید که در قالب طرح جدید این بوروکراسی اداری برداشته شده و متقاضیان پس از مراجعه به سازمان‌های جهاد کشاورزی برای دریافت مجوز فقط با نظام مهندسی کشاورزی سروکار دارند که کارشناس این سازمان نقشه برای آنان تهیه خواهد کرد. آیین‌نامه اجرایی این طرح در ماه جاری به شهرستان‌ها ابلاغ می‌شود، لذا متقاضیان در نهایت از اول بهمن ماه می‌توانند به سازمان‌های جهاد کشاورزی محل سکونت خود مراجعه کنند. به گفته وی پیشروترین استان‌ها در توسعه گلخانه، استان‌های تهران، جنوب کرمان، یزد، اصفهان، مرکزی و خوزستان هستند.
تسهیلات کم بهره
در همین حال، برای شنیدن درددل کشاورزانی که در صدد ایجاد گلخانه هستند به سراغ چند کشاورز رفتیم که البته بیشترشان تحصیلکرده و بیکارهستند. «احمد حیدری» یکی از جوانان جویای کار است که با داشتن مدرک کارشناسی ادبیات فارسی درصدد ایجاد گلخانه در مازندران است. وی تصریح کرد: الان یکسال است که در صدد احداث گلخانه هستم، اما در بوروکراسی اداری و ایرادات ریز و درشت سازمان‌های جهاد کشاورزی و بانک‌ها برای دریافت مجوز و تسهیلات هستم. از طرفی، آورده کافی هم ندارم. از سوی دیگر، قیمت زمین در مازندران بالاست که اگر هم به‌دنبال زمین کشاورزی اجاره‌ای بروم چیزی دستم را نخواهد گرفت. حیدری افزود: پس از ماه‌ها دوندگی توانستم یک هزار و ۵۰۰ متر زمین پیدا کنم که صاحبش می‌خواهد با هم شراکتی کارکنیم، اما در مراجعه به سازمان جهاد می‌گویند ما هیچ حمایتی از گلخانه‌های زیر سه هزار متر مربع نمی‌کنیم و طبعاً نخواهیم توانست تسهیلات با نرخ سود کم هم بگیریم لذا از مسئولان تقاضای رسیدگی دارم. گلخانه ۱۰۰متری که برای دو نفر شغل ایجاد کرده است اما کشاورزانی هم هستند که با دست خالی و تنها با استفاده و به‌کارگیری علم روز کشاورزی و پشتکار به موفقیت رسیده‌اند.
خانم «رژین پژوهند» یکی از این کشاورزان است که در روستای «کنگ» از توابع شهرستان صحنه استان کرمانشاه یک گلخانه ۱۰۰ متر مربعی با سازه فلزی و پلاستیک برپا کرده و در کار خود نیز موفق است، به گونه‌ای که توانسته در سال ۹۵ به‌عنوان زن کارآفرین روستایی انتخاب شود. این کشاورز دارای مدرک کارشناسی حقوق است، اما خودش می‌گوید، چون روستا‌زاده است ترجیح داده کار کشاورزی را دنبال کند. این کشاورز که در گلخانه کوچکش توت فرنگی می‌کارد توانسته برای دونفر شغل ایجاد کند و البته با به‌کارگیری علم روز کشاورزی توت فرنگی ارگانیک تولید کند. وی با اشاره به اینکه بزودی می‌خواهد ۱۰ گلخانه ۱۰۰ متری دیگر نیز برپا کند، تصریح کرد: اگر طرح ایجاد گلخانه‌های کوچک با این نویدهایی که فعلاً می‌دهند اجرا شود خیلی از کسانی که مانند من در روستاها زمین کوچکی دارند وارد این عرصه خواهند شد. پژوهند می‌گوید: در تمام فصول سال روزانه به طور میانگین ۱۰ کیلو توت فرنگی برداشت می‌کنم که چون محصول ارگانیک است بیشتر کارمندان جهاد مشتری آن هستند و محصولم را با کیلویی ۱۵ هزارتومان خریداری می‌کنند.
طرح ایجاد گلخانه مقیاس کوچک متقاضی زیادی دارد
یزد یکی از استان‌هایی است که به‌دلیل داشتن محدودیت منابع آبی چند سال است توسعه گلخانه را در اولویت برنامه‌های کشاورزی خود قرار داده و در این زمینه به موفقیت نسبی نیز دست یافته است. «یدالله جوادپور» مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد تصریح کرد: توسعه گلخانه برای بخش کشاورزی استان از واجبات است چون آب کمی داریم، تابستان‌ها گرمای طاقت‌فرسا دارد و تبخیر سالانه ما سه هزار میلیمتر است. در این راستا، چند سال است بحث توسعه گلخانه‌ها را با جدیت دنبال می‌کنیم و در حال حاضر از ۴۵۰هزار تن از تولید ۱٫۲ میلیون تنی محصولات کشاورزی ما مربوط به یک هزار و ۴۲۰ هکتار گلخانه است.
وی خاطرنشان کرد: با انتقال کشت از مزرعه به گلخانه تولید ۱۰ تا ۱۲ برابربیشتر می‌شود و مصرف آب به یک دهم می‌رسد. از آنجا که بیشتر کشاورزان خرده مالک هستند با طرح جدید ایجاد گلخانه‌های کوچک مقیاس متقاضیان زیادی جذب خواهند شد، به گونه‌ای که پیشتر افراد زیادی برای ایجاد گلخانه‌های کوچک مراجعه می‌کردند و نمی‌توانستیم کاری برایشان انجام دهیم.
راه‌اندازی گلخانه‌های کوچک
این روزها با تشدید خشکسالی در بیشتر استان‌های کشور و محدودیت منابع آب زیرزمینی، تأمین آب برای کشت و کار، بزرگ‌ترین چالش بخش کشاورزی شده و این مشکل برای کشاورزان خرده پایی که زمین‌های کوچکی دارند و تنها منبع درآمدشان کشت و زرع در این فضای کوچک است، بیشتر خودنمایی می‌کند. از سوی دیگر، چنین وضعیتی موجب شده تا بحث مصرف بهینه آب بویژه در بخش کشاورزی به ضرورتی غیر قابل انکار تبدیل شود که همه سیاست‌های بخش کشاورزی را تحت‌الشعاع قرار داده تا جایی که وزارت جهاد کشاورزی در قالب یکی از جدیدترین طرح‌هایش در راستای برنامه اقتصاد مقاومتی شرایطی را فراهم آورد تا کشاورزان وحتی مردم عادی ترغیب به ایجاد گلخانه دراراضی محدوده‌های شهری و روستایی شوند. از این رو، شما هم اگر کمی به کشاورزی علاقه دارید و زمین بزرگی در اختیار ندارید و پول آنچنانی هم در دست و بالتان نیست می‌توانید با کمک تسهیلات دولتی حتی در داخل خانه روستایی یا شهری خود یک گلخانه کوچک بسازید و هرچه دوست دارید تولید کنید. با توجه به خردبودن بسیاری از اراضی کشاورزی کشورمان و اوقات فراغت دربرخی خانوارهای روستایی و شهری و امکان تولید در گلخانه‌های خرد و کوچک به نظر می‌رسد، اگر این سیاست بدرستی اجرا شود و همانند برخی طرح‌ها مانند «کشت طوبی» به بیراهه کشیده نشود بتواند به اشتغالرایی و افزایش بهره‌وری از زمین‌های کوچک و فضاهای بلااستفاده در خانه‌های روستایی وشهری بینجامد. اما برخی از تولید‌کنندگانی هم که پیشتر پا به این عرصه گذاشته‌اند، درددل‌هایی دارند که بد نیست مسئولان تا قبل از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی این طرح، آنها را هم لحاظ کنند.
کد خبر: ۱۰۲۹۴۲
منبع خبر : سایت خبری شعار سال
