اصولا گلخانه‌ها از نظر تامین گرما و میزان درجه حرارت به چهار نوع تقسیم می‌شوند:

الف- گلخانه سرد

     گلخانه‌هایی هستند معمولی بدون واحد گرمازا (از قبیل بخاری، حرارت مرکزی و غیره) که درجه حرارت آنها در زمستان از چهار درجه سانتی‌گراد کمتر باشد. در چنین گلخانه‌ای می‌توان آن دسته از گیاهانی که قدرت تحمل درجه‌ی حرارت پایین، یخبندان و هوای مرطوب و مهآلود را داشته باشند کشت نمود. در شرایط خاص چنانچه هوای سرد باعث لطمه زدن به گیاه داخل گلخانه شود باید از پنکه‌های برقی که در گلخانه نصب می‌گردد استفاده نمود. درجه حرارت این نوع گلخانه در تابستان بستگی به آب و هوای منطقه دارد و با استفاده از هواکش و سایه‌بان می‌توان درجه حرارت آن را کنترل نمود. در این قبیل گیاهان گلخانه‌ای می‌توان گل‌هایی مثل نرگس، لاله، سنبل، حسرت، شقایق، چیونودوکسا، عنصل و گل زعفران را پرورش داد. انتقال و نگهداری گل‌های گلدانی مانند گل خربق، گل دی‌سنترا، گل اسپیره، لابورنوم، انواع یاس‌‌ها، انواع گل میخک همیشه پایا و بگونیای تکمه‌ای در گلخانه سرد باعث زودرسی در گل دادن آنها می‌شود.

کاشت گیاهان یکساله مانند کلارکی، گل کولی0164

     گل سالپیگلوسی، گل نخود شیرین، گل زبان در قفا، گل فنجانی، گل اشرفی، گل همیشه بهار، گل همیشه بهار پا کوتاه، گل نمزیا، گل فلوکس، گل اسپرک، گل شیزانت و گل گندم در فواصل دهه اول مرداد و دهه اول مهرماه در گلخانه سرد باعث می‌شود که در بهار به گل بروند.

     از آنجایی که احتمال بروز سرما و از بین رفتن گل‌های کاشته شده در محوطه باغچه موجود است توصیه می‌شود که کشت نشاء گل‌های مهیا شده حدود ده اسفند‌ماه تا ده فروردین ماه در باغچه صورت پذیرد، تا بتوان در اوایل یا اواسط بهار که در بعضی نقاط هنوز گیاهان از خواب زمستانه بیدار نشده‌اند گل داشت.

ب- گلخانه خنک

     گلخانه‌هایی هستند معمولی بدون واحد گرمازا که حداقل درجه حرارت آن در زمستان بین 4 تا 7 درجه سانتی‌گراد باشد. درجه حرارت گلخانه‌های فوق الذکر را می‌توان در تابستان با استفاده از دریچه‌ها، هواکش و سایه‌بان کنترل نمود. این نوع گلخانه معولا مورد توجه افراد غیر حرفه‌ای است و می‌توان اقسام مختلف گیاهان به شرح ذیل را در آن پرورش داد:

  1. تمام گیاهان یکساله بادوام و بی‌دوام به منظور آماده نمودن آنها جهت کشت در باغچه

  2. کلیه گیاهانی که به خاطر برگ آنها کاشته می‌شوند مانند: حسن یوسف، انواع بگونیا، انواع شمعدانی برگ رنگی، سرخس و اسپرنگی.

  3. کاشت انواع سبزیجات و صیفی جات همانند: خربزه، خیار، گوجه فرنگی، نخود، لوبیا، کاهو، ریواس.

  4. نگهداری گلدان‌های درختان میوه همانند: هلو، انجیر، انگور، سیب، گلابی، گیلاس و بوته توت‌فرنگی.

  5. کاشت و نگهداری گیاهان بالارونده مانند: گل کاغذی، گل یاسمن، گل لاپاگریا، گل سرکله کاپ، گل ساعت، گل استکانی پیچیده و گل سوزان سیاه چشم.

  6. انواع گل ارکیده از جمله گل سپری پدیوم، گل پلی اونی و گل سیم‌بدیوم.

  7. گل‌های بوته‌ای مانند: گل آویز، گل آزالیا، گل رز، گل کاملیا، فرفیون یا بنت قنسول، گل ابریشم یا شب خسب، گل ادریسی، گل شاه‌پسند درختی و گل زنگوله‌ای یا شجره الملوک.

  8. کاشت و نگهداری گیاهان زینتی داخل منزل مانند پاتیتال یا گل عشقه (پیچک)، سرخس، گل سوسن، گل پنجه مریم یا سیکلامن، گندمی و فیلدندرون.

  9. نگهداری و کاشت کلیه بذور و قلمه‌های گیاهان داخل محوطه و همچنین نگهداری گل‌های گلدانی آپارتمانی در این قبیل گلخانه‌ها ممکن می‌باشد.

پ. گلخانه نسبتا گرم

     درجه حرارت این نوع گلخانه در شب‌های زمستان حداقل ده و حداکثر بیست درجه سانتی‌گراد می‌باشد. نظر به این که گلخانه نسبتا گرم نیاز به سیستم گرمازا دارد بنابراین نسبت به دیگر انواع گلخانه‌ها دارای هزینه نسبتا بیشتر می‌باشد. این موضوع باعث می‌شود که معمولا افراد غیر حرفه‌ای علاقه چندانی به داشتن چنین گلخانه‌هایی از خود نشان ندهند. در این گلخانه می‌توان گل ختمی، انجیر زینتی و گل خورشید را پرورش داد.

ت- گلخانه گرم

     گلخانه گرم شامل آن دسته از گلخانه‌هایی است که حداقل درجه حرارت آنها در شب‌های زمستان شش درجه‌ی سانتی‌گراد از گلخانه‌های نسبتا گرم بیشتر باشد. درجه حرارت در تابستان به طور متوسط 28 درجه‌ی سانتی‌گراد مورد نیاز است. در این نوع گلخانه می‌توان نسبت به پرورش گیاهان مانند پرسیاوشان، کالادیوم، کرچک هندی، نخل، زنجبیل آمریکایی و موز اقدام نمود.

     هر دو نوع گلخانه نسبتا گرم و گرم، مناسب متخصصین و علاقمندانی است که بتوانند سرمایه و زمان بیشتری صرف پرورش گیاهان گرمسیری نمایند. معمولا این نوع گلخانه‌ها در مراکز شهر‌های بزرگ و در باغ‌های بتانیک موجود هستند و در آنها مجموعه گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری جمع‌آوری شده است.

منبع: کتاب مدیریت گلخانه

مولفان: مریم مرادمند، سمیه عباس عبدلی، رضا مرادمند