برای تعیین محل و سطح مناسب برای احداث گلخانه به چه نکاتی باید توجه داشت؟ در تعیین کیفیت آب آبیاری معمولا چه فاکتورهایی در عملکرد محصول مؤثرند و باید مورد آزمایش قرار گیرند؟
برای احداث هر گلخانه باید موارد ذیل مد نظر قرار گیرد:
الف- محل مناسب احداث گلخانه
خاک محل احداث گلخانه باید دارای بافتی متوسط، زهکشی مناسب، فاقد شوری و قلیائیت، آهک و گچ باشد. محل گلخانه حتیالمکان نزدیک جادههای اصلی یا دارای جادههای مناسب باشند. در این مورد باید، دسترسی به منابع آب با کمیت و کیفیت مناسب مدنظر قرار گیرد. حتیالامکان محل احداث گلخانه مسطح باشد. دور بودن گلخانه از مسیر بادهای قوی و توفانهای شدید زمستان در ذخیره انرژی حرارتی و دوام گلخانه تاثیر به سزایی دارد. مناطق با خاکهای عمیق قابل زهکشی که دور از سایه درختان و ساختمانهای بلند هستند، میتوانند محل مناسبی برای احداث گلخانه باشد.
ب- جهت گلخانه
در ایران در صورتی که جهت باد خیلی تعیین کننده نباشد، بایستی امتداد و طول گلخانهها شمال- جنوبی باشد؛ ولی روی هم رفته گلخانه باید در جهتی ساخته شود که عمود بر باد نباشد. ابعاد زمین باید طوری انتخاب شود که بتوان گلخانهها را در جهت شمال-جنوب در آن احداث نمود.
پ- وجود آب کافی با کیفیت مناسب
حداقل آب مورد نیاز برای 1000 متر مربع گلخانه در هر شبانهروز در فصل تابستان (پیک مصرف) 10-8 متر مکعب است که با توجه به میزان آب موجود، سطح گلخانه قابل احداث را میتوان مشخص کرد. علاوه بر مقدار آب، کیفیت آب از عوامل مهم تولید محصولات گلخانهای است. تحمل گیاه نسبت به املاح موجود در آب آبیاری متفاوت است. مهمترین عامل محدود کننده برای کشتهای گلخانهای شوری یا هدایت الکتریکی (EC) آب است.
میزان هدایت الکتریکی اگر حد نرمال برای هر گیاه بیشتر شود عملکرد محصول کاهش مییابد. علاوه بر هدایت الکتریکی میزان سدیم قابل جذب، کلر و بیکربنات موجود در آب هم در عملکرد محصول مؤثرند. لذا لازم است قبل از احداث گلخانه برای تعیین کیفیت آب آبیاری از آب مورد استفاده آزمایش کاملی بهعمل آید.
ت- تهویه مناسب
معمولا رطوبت زیادی در داخل گلخانه جمع میشود و چون یک محیط کنترل شده است بنابراین باید سیستمهای لازم برای تهویه و خروج رطوبت اضافی در نظر گرفته شوند.
ث- انتخاب مساحت مناسب برای احداث گلخانه
مساحت گلخانه هر چه بیشتر باشد، کنترل دما و تهویه در آن مشکلتر میشود. تقسیم زمین به قطعات کوچک بین 300 تا 500 متر و ساختن گلخانه برای هر قطعه باعث کنترل دما و سهولت تهویه میگردد.
ج- شیب و ارتفاع مناسب سقف گلخانه
در هنگام ساخت گلخانه توجه به شیب مناسب سقف و ارتفاع مختلف از زمین مفید است. سقف بلند گلخانه باعث ایجاد فضا برای هوای مرطوب، داغ و آلوده گلخانه میگردد. این باعث خواهد شد که از رطوبت و آلودگی هوای اطراف گیاه کاسته شود و سالمتر بماند.
چ- سایر نکات قابل توجه در احداث گلخانه
همچنین در مدیریت گلخانه انتخاب ارقام اصلاح شدهی هیبرید، انتخاب ارقام مقاوم به برخی از آفتها و بیماریها، استفاده از شیوههای نوین آبیاری تحت فشار به منظور صرفهجویی حداکثر در مصرف آب، رعایت فواصل کشت، استفاده از نشاء مناسب، استفاده بیشتر از دیاکسید کربن از طریق تامین مصنوعی آن، استفاده به موقع از سیستم گرم کننده در صورت نیاز، در صورت توانایی استفاده از سیستم کامپیوتری برای تنظیم برنامه آبیاری و کنترل شرایط جوی داخل گلخانه مفید به نظر میرسد.
منبع: کتاب مدیریت گلخانه
مولفان: مریم مرادمند، سمیه عباس عبدلی، رضا مرادمند
اشتراک مطلب در شبکههای اجتماعی